Hiểu biết chung về bàn thờ thần thành hoàng làng.

Trong thờ cúng Thần thành hoàng làng thì Bàn thờ thần thành hoàng làng bao gồm những gì và được bài trí ra sao luôn là câu hỏi được nhiều người quan tâm tìm hiểu. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho bạn đọc hiểu được nguồn gốc tín ngưỡng thờ thần thành hoàng làng cũng như cách bài trí bàn thờ thần thành hoàng làng sao cho đúng.

1. Nguồn gốc tín ngưỡng thờ thần thành hoàng làng

Theo một số sách sử ghi lại thì tín ngưỡng thờ thần thành hoàng làng du nhập vào Việt Nam từ thời Bắc thuộc. Theo đó Lý Nguyên Gia sang làm đô hộ nước ta thấy cửa Bắc thành Long Biên có dòng nước chảy ngược, mới tìm chỗ cao ráo dời phủ lỵ vào đóng tại đây. Sau đó làm tiệc mời các kỳ lão trong làng đến dự và ngỏ ý muốn tâu xin thờ Vương (họ Tô tên Lịch) làm Thành hoàng làng. Tất cả bà con nhân dân đều vui vẻ đồng ý và cùng góp công sức xây dựng lên ngôi đền thờ thần thành hoàng làng đầu tiên tại Việt Nam. Tục thờ thần thành hoàng làng bắt nguồn từ đó.

>>> Ý nghĩa tâm linh và cách bài trí bàn thờ Cửu huyền thất tổ

2. Thần thành hoàng làng trong tâm thức người Việt

Thần thành hoàng làng (Thành Hoàng) là người có công lao lớn đối với dân, với nước; là người lập làng, dựng ấp hay sáng lập nên một nghề (ông tổ của nghề). Mỗi làng, mỗi thành đều chọn thờ một Thần Thành Hoàng để thần bảo vệ và ban phúc lành cho nhân dân, có làng thờ hai ba vị, có làng thờ năm bảy vị.

Thờ Thành Hoàng làng chính là một nhu cầu tâm lý không thể thiếu trong tâm thức người Việt. Thờ Thành Hoàng làng để phục vụ cho hiện thực cuộc sống, là chỗ dựa tinh thần không thể thiếu được, là phương tiện, là động lực thúc đẩy sản xuất và ổn định cuộc sống.

Bàn thờ thần thành hoàng làng đúng chuẩn phong thuỷ

Tuỳ vào công trạng của các thần mà triều đình ra sắc phong cho các thần Thành Hoàng theo 3 cấp độ đó là: Thượng đẳng thần; Trung đẳng thần và Hạ đẳng thần.

Ngoài ra nhiều làng còn thờ cúng cả những vị thần kỳ dị như: thần ăn mày (làng Thư Lan – Nam Hà); thần ăn trộm (làng Lông Khê – Thái Bình); thần gắp phân (làng Cổ Nhuế – Hà Nội); thần trẻ con, thần tà dâm,… Theo cách lý giải của bà con nhân dân thì những vị thần này ngoài những khả năng khác thường, họ còn được thờ cúng bởi chết vào các giờ thiêng. Lúc đầu do sợ hãi mà dân làng thờ cúng sau lâu dần họ được thờ phụng rộng rãi hơn nhằm giúp dân làng xua đi rủi ro, bảo trợ cho sự tồn tại và phát triển của cộng đồng làng.

3. Cách bài trí bàn thờ thần thành hoàng làng

Thông thường từ ngoài vào đình làng thường có hồ bán nguyệt, nghi môn, bình phong, tả vu, hữu vu, đại đình… Đối với đình thờ các vị thần trị thủy, bình phong thường đặt phía ngoài nghi môn, sát mép nước. Những trường hợp khác, bình phong thường đặt phía sau nghi môn.

Bàn thờ ô xa gỗ mít đẹp

Cờ thần phải được bố trí ở sân, trên trục chính của đình để thể hiện vị thần được thờ trong đình là chính nhân quân tử và chỉ được dựng cột cờ khi có treo cờ vào những ngày lễ tiết chính.

Đối với nghi môn, độ mở của cửa giữa thường bằng độ mở của gian giữa đình, tương đương với độ rộng của thần đạo. Do kiến trúc tôn giáo tín ngưỡng nên bao giờ cũng phải có xà ngạch hoặc ngưỡng cửa để lúc bước qua thì gạt lại mọi thứ xấu xa của đời thường và giữ tâm trong sạch khi tiếp cận với thần linh.

Đồ thờ ở gian giữa nhiều khi là một sập thờ thấp. Sau sập thờ là đôi hạc đứng trên rùa. Đình làng yêu cầu là hạc hé miệng ngậm viên ngọc tròn, tượng trưng cho giáo pháp của nhà thánh. Hơn nữa hạc trong trường hợp này là biểu tượng của tầng trên, rùa là biểu tượng của tầng dưới. Trong mối quan hệ đối đãi giữa trời và đất, phản ánh ước vọng sinh sôi với thành hoàng làng.

Bàn thờ ô xa chạm tứ linh, sơn son thếp vàng

Tiếp sau đôi hạc là ban thờ chính, được chạm trổ nhiều đề tài gắn với ước vọng của người xưa. Bàn thờ thần thành hoàng làng là biểu tượng của tầng trên, tầng trời nên yêu cầu những đồ thờ đặt lên đó phải tượng trưng cho trời.

Hai cây nến ở hai góc ngoài tượng trưng cho mặt trời, mặt trăng. Bát hương lớn ở chính giữa sát phía ngoài tượng trưng cho tinh tú. Đây là bộ tam sự. Nhiều nơi còn có hai ống hương đặt trên hai bát hương tạo thành bộ ngũ sự.

Phía sau bát hương có tam sơn để ba đài, mỗi đài đựng một bát nước trong. Sau tam sơn là đỉnh ba chân với một chân đặt phía trước để tượng trương cho chính nhân quân tử. Tất cả tạo thành bộ thất sự.

Bàn thờ ô xa tam cấp sơn son thếp vàng

Bàn thờ thần thành hoàng làng thường được sử dụng là kiểu bàn thờ đứng, án gian thờ, sập thờ hoặc bàn thờ ô xa… với những hoạ tiết được chạm khắc tinh tế và tỉ mỉ như: họa tiết tứ quý, tứ linh, tam đa… Người ta thường sử dụng chất liệu gỗ để làm bàn thờ trong đó phải kể đến gỗ mít, gỗ gụ, gỗ hương… Về kích thước bàn thờ, đều phải lấy chuẩn theo thước Lỗ Ban.

Tham khảo: Bàn thờ làm bằng gỗ gì tốt nhất?

Trên đây là một số thông tin bạn đọc có thể tham khảo. Chúng tôi chuyên tư vấn, thiết kế, thi công và lắp đặt các mẫu bàn thờ đẹp theo phong cách truyền thống cũng như hiện đại. Bạn đọc có thể liên hệ theo địa chỉ:

Công ty Kiến trúc – Nội thất Vietnamarch

Địa chỉ: Số 61 Nguyễn Xiển, Thanh Xuân, Hà Nội

Tel: 024.6681.2328 – Hotline: 0918.248.297 (24/7)

Lịch làm việc: 8h30 – 17h30 từ T2 – T6, 8h30 – 12h30 T7

Website: vietnamarch.com.vn

Email: vietnamarch.ltd@gmail.com