Tìm hiểu nhà thờ họ 3 gian thờ những ai?

Trong văn hóa Việt Nam, truyền thống thờ cúng tổ tiên là một nét đẹp tâm linh có từ lâu đời, ăn sâu vào đời sống của mỗi dòng họ, mỗi gia đình. Trong đó, nhà thờ họ 3 gian là hình mẫu kiến trúc phổ biến nhất – không chỉ ở miền Bắc mà còn lan rộng đến nhiều vùng quê Việt. Tuy nhiên, câu hỏi được nhiều người quan tâm là: “Nhà thờ họ 3 gian thờ những ai?”, cách bài trí không gian thờ cúng ra sao cho đúng chuẩn phong thủy và truyền thống?

Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Nhà thờ họ 3 gian là gì?

Nhà thờ họ 3 gian là kiểu kiến trúc truyền thống phổ biến tại các làng quê Việt Nam, nhất là ở miền Bắc. Công trình này thường được xây dựng bằng gỗ lim, gỗ mít, hoặc kết hợp khung gỗ – tường gạch, lợp ngói ta, với thiết kế 3 gian chính gồm:

• Gian giữa (chính điện): Là trung tâm thờ cúng – nơi đặt bàn thờ tổ tiên, bài vị, hoành phi, câu đối…

• Hai gian bên: Thường dùng để tiếp khách, trưng bày gia phả, lưu trữ đồ tế lễ, hoặc bài trí bàn thờ phụ.

Kết cấu 3 gian vừa mang tính cân đối phong thủy, vừa thuận tiện cho nghi lễ thờ cúng, tụ họp họ hàng, đặc biệt trong các dịp lễ Tết, giỗ tổ.  

*** Xem thêm: Khám phá nhà thờ họ lớn nhất Nghệ An 

2. Nhà thờ họ 3 gian thờ những ai?

Tùy theo quy mô dòng họ, truyền thống vùng miền, và đời tổ lập, nhà thờ họ 3 gian có thể thờ các đối tượng sau:

2.1. Thờ Thủy tổ – Cao tổ của dòng họ

Đây là người khai sinh ra dòng họ – người đầu tiên được ghi nhận trong gia phả. Thủy tổ (hoặc Cao tổ) được đặt ở vị trí trung tâm trên bàn thờ chính, được thờ vĩnh viễn, không thay đổi qua các đời.Thường sử dụng bài vị gỗ, chạm khắc công phu ghi rõ: “Thủy tổ [Tên họ] tộc chi thần vị”.

2.2. Thờ các đời tổ tiên theo thứ tự kế thừa

• Từ đời thứ 2 trở đi (Tằng tổ, Hiển tổ, Khảo…): Mỗi đời có bài vị riêng, đặt theo thứ tự từ trong ra ngoài, hoặc theo hàng ngang trái – phải tùy không gian.

• Tùy nhà thờ họ có quy mô lớn hay nhỏ, có thể giới hạn số đời được thờ (ví dụ từ đời thứ 1 đến đời thứ 5 hoặc 7).

• Những dòng họ lớn sẽ có nội quy rõ ràng: Đời nào được thờ trong nhà thờ chính, đời nào chuyển ra nhà thờ phụ hoặc được hợp tự chung.

2.3. Thờ các bậc có công với họ tộc, quốc gia

Ngoài tổ tiên theo huyết thống, nhà thờ họ còn thờ:

• Người có công dựng nghiệp, gìn giữ và phát triển dòng họ.

• Người từng giữ chức quan trọng, có đóng góp với quê hương, đất nước.

• Có thể thờ cả liệt sĩ trong họ, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.

2.4. Thờ thần linh – thần hoàng bản thổ (nếu có)

Một số nhà thờ họ còn dành riêng bàn thờ thần linh (Thổ công, Long mạch, Thần hoàng làng) đặt ở phía trái gian bên hoặc phía trước chính điện, để cầu an và trấn trạch phong thủy cho toàn dòng họ.

3. Cách bài trí không gian thờ trong nhà thờ họ 3 gian

Việc bài trí trong nhà thờ họ 3 gian cần tuân thủ nghiêm ngặt yếu tố phong thủy, thứ bậc tổ tiên, và tính trang nghiêm. Thông thường:

Gian giữa (chính điện):

• Đặt bàn thờ tổ tiên chính (án gian/ sập thờ), có hoành phi – câu đối.

• Trên bàn thờ là bài vị của thủy tổ, cao tổ, có thể kèm ảnh thờ.

• Bát hương trung tâm thờ tổ, hai bát hai bên thờ các đời sau.

• Đặt lư hương, đỉnh đồng, nến đồng, đèn thờ, bình hoa, mâm lễ…

Hai gian bên:

• Gian trái: Có thể đặt bàn thờ phụ thờ các chi nhánh họ hoặc Thổ công.

• Gian phải: Để tiếp khách, treo gia phả, hoặc trưng bày các văn bản tổ tông (sắc phong, bằng khen, giấy chứng nhận di tích…).

• Lối đi vào thường có cổng tam quan, sân vườn, cây cảnh cổ thụ, tạo thành tổng thể kiến trúc tâm linh hài hòa.

4. Ý nghĩa văn hóa – tâm linh của nhà thờ họ

Nhà thờ họ không chỉ là nơi thờ phụng tổ tiên mà còn là:

• Trung tâm đoàn kết dòng họ: Gắn kết con cháu khắp nơi về tụ họp mỗi dịp lễ tết, giỗ tổ.

• Không gian giáo dục truyền thống: Truyền dạy đạo hiếu, gia phong, lòng yêu nước cho thế hệ trẻ.

• Di sản kiến trúc & nghệ thuật dân tộc: Lưu giữ tinh hoa chạm khắc, phong cách kiến trúc truyền thống đặc sắc.

5. Một số lưu ý khi xây dựng nhà thờ họ 3 gian

Nếu bạn đang có ý định xây dựng nhà thờ họ, dưới đây là những điều quan trọng nên cân nhắc:

• Xác định rõ quy mô, số lượng bài vị, đối tượng thờ.

• Tư vấn phong thủy trước khi chọn vị trí xây dựng.

• Lựa chọn vật liệu truyền thống: Gỗ lim, gỗ mít, đá xanh Ninh Bình…

• Thiết kế đúng chuẩn kiến trúc truyền thống, tránh pha tạp hiện đại hóa quá mức.

• Chọn đơn vị thi công uy tín có kinh nghiệm về công trình tâm linh.

*** Xem thêm:  Cửa võng nhà thờ họ trong văn hóa thờ cúng của người Việt

6. Vietnamarch – Đơn vị thiết kế và thi công nhà thờ họ 3 gian uy tín, chuẩn truyền thống Việt

Nếu bạn đang ấp ủ ý tưởng thiết kế nhà thờ họ 3 gian trang nghiêm, chuẩn phong thủy, đậm đà bản sắc dân tộc, hãy để Vietnamarch đồng hành cùng bạn. Chúng tôi cam kết mang đến giải pháp thiết kế và thi công trọn gói, uy tín – chuyên nghiệp – tận tâm, giúp dòng họ bạn lưu giữ cội nguồn, vun đắp truyền thống cho muôn đời con cháu. Liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và sở hữu công trình tâm linh như ý.

Vspace Design – Đơn vị thiết kế thi công nhà thờ họ, từ đường: 0918.248.297